سیستم انتقال قدرت خودرو ، یکی از سیستم های خودرو است که وظیفه ی اصلی در به حرکت در آوردن اتومبیل را برعهده دارد.

اتومبیل یک سیستم پیچیده بوده که خود از چند سیستم تشکیل شده است. پخش لوازم یدکی خودرو بهفر یدک در مقاله قبلی به بررسی سیستم برقی خودرو پرداخته بود و حالا در این مقاله قصد داریم اهمیت و کاربرد سیستم انتقال قدرت خودرو و اجزای تشکیل دهنده آن را معرفی کنیم تا شما با این سیستم به خوبی آشنایی پیدا کنید.

آشنایی با وظایف سیستم انتقال قدرت خودرو

سیستم انتقال قدرت خودرو چیست ؟ اگر بخواهیم یک تعریف ساده برای این پرسش بیان کنیم باید بگوییم که :

برای انتقال نیروی تولید شده موتور به چرخ ها یک سیستمی باید به کمک ما بیاید که این کار برعهده ی سیستم انتقال قدرت خودرو و اجزای آن است. پس می توان گفت این سیستم وظیفه ی ارتباط بین موتور و چرخ ها را برعهده دارد.

از جمله وظایف دیگر سیستم انتقال قدرت خودرو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قطع و وصل قدرت : در سیستم انتقال قدرت خودرو ، وظیفه ی قطع و وصل انتقال توان بین موتور و گیربکس توسط سیستم کلاچ انجام می گیرد.
• تغییر توان موتور : جعبه دنده و دیفرانسیل از اجزای سیستم انتقال قدرت خودرو بوده که وظیفه ی تغییر توان موتور متناسب با شرایط رانندگی را برعهده دارد.
• تنظیم دور چرخ ها : چرخ های محرک خودرو، با توجه به دور ورودی یکسان به آنها، باید بتوانند دورهای متفاوتی، بنابر شرایط اصطکاک جاده و حرکت در مسیر پیچ جاده، داشته باشند و این یکی از وظایف سیستم دیفرانسیل می باشد.

بررسی اجزای سیستم انتقال قدرت خودرو

کلاچ

گیربکس

گاردان

دیفرانسیل

پلوس

5 بخش اصلی و تشکیل دهنده ی سیستم انتقال قدرت بوده که خود از اجزا و قطعات کوچکتری تشکیل  شده اند و در ادامه می خواهیم به بررسی این بخش ها بپردازیم.

بررسی کلاچ خودرو; یکی از اجزای سیستم انتقال قدرت

بطور کلی وظیفه ی انتقال نیرو ، توقف و یا شروع حرکت توسط کلاچ کنترل می گردد. کلاچ که یکی از بخش های سیستم انتقال قدرت خودرو بوده خود شامل قطعاتی مثل : پوشش کلاچ ، صفحه کلاچ ، فلایویل و صفحه فشاری می شود.

سیستم کلاچ که کنترل آن توسط پدال زیر پای چپ راننده صورت می گیرد ، وظیفه ی قطع ارتباط جعبه دنده با موتور را برعهده دارد. نحوه ی قطع ارتباط موتور با جعبه دنده توسط کلاچ به این صورت است که :

ابتدا نیروی اولیه توسط راننده ، با فشردن پدال کلاچ تامین شده و این نیرو به دو شاخه کلاچ ، بلبرینگ کلاچ و صفحه خورشیدی دیسک کلاچ منتقل می شود.

حالا صفحه ی فشار دهنده به عقب حرکت کرده و صفحه کلاچ از فلایول جدا می شود و ارتباط موتور با گیربکس قطع می گردد.

حالا برای وصل کردن ارتباط بین موتور با گیربکس ، پدال کلاچ رها می شود.

انواع مختلف کلاچ

کلاچ ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

•  کلاچ مکانیکی
• کلاچ الکترومغناطیسی
• کلاچ هیدرولیکی
• کلاچ گریز از مرکز

بررسی گیربکس; از اجزای سیستم انتقال قدرت خودرو

گیربکس یا جعبه دنده ، وظیفه ی انتقال نیرو از موتور اتومبیل به چرخ ها جهت حرکت اتومبیل را برعهده دارد. با استفاده از جعبه دنده راننده می تواند در شرایط مختلف سرعت اتومبیل را با تعویض دنده ، کم و یا زیاد کند.

گیربکس اتومبیل که یکی از بخش های مهم سیستم انتقال قدرت خودرو بوده خود از قطعات ریز و درشت زیادی مثل : شفت ورودی ، شفت خروجی ، برنجی ، کشویی ، توپی ، ماهک و چرخ دنده های زیادی تشکیل شده است.

گیربکس ها انواع مختلفی دارند و همانطور که همه می دانید یکسری از اتومبیل ها دارای جعبه دنده دستی و یکسری دیگر دارای جعبه دنده اتوماتیک می باشند که برای اطلاع بیشتر می توانید مقاله : " تفاوت بین گیربکس دستی با اتوماتیک " را بخوانید .

بررسی گاردان ; از اجزای سیستم انتقال قدرت

در خودرو های دیفرانسیل عقب به دلیل فاصله ی بین دیفرانسیل و گیربکس ، نیاز به سیستمی است که ارتباط بین دیفرانسیل و گیربکس را برقرار کند . در این خودرو ها ( خودرو های دیفرانسیل عقب ) از گاردان یا کاردان که شامل قفل های گاردان ، میل گاردان و اتصال کشویی است استفاده می شود.

بررسی دیفرانسیل ; از اجزای سیستم انتقال قدرت

دیفرانسیل یکی از مهم ترین بخش های سیستم انتقال نیرو می باشد که در قسمت زیرین ماشین بین دو چرخ جلو و یا عقب و یا هر دو قرار می گیرد و وظیفه ی تقسیم نیروی موتور بین چرخ ها را برعهده دارد.

برای آنکه بیشتر با اهمیت عملکرد دیفرانسیل در سیستم انتقال قدرت خودرو آشنا شوید می خواهیم مثالی به شما بزنیم .

وقتی که اتومبیل می خواهد دور بزند سرعت چرخش چرخ ها باید متفاوت باشد. و با توجه به جهتی که می خواهید دور بزنید مثلا اگر به سمت راست دور بزنید ، چرخ های سمت راست مسافت کمتری را نسبت به چرخ های سمت چپ طی می کند. حالا اگر خودروی شما دیفرانسیل نداشته باشد چرخ ها در هم قفل شده و با سرعت ثابتی می چرخند.

یک خودرو ممکن است یک یا دو دیفرانسیل داشته باشد و دیفرانسیل مانند بقیه ی بخش های سیستم انتقال نیرو خود از اجزا و قطعات کوچکتری تشکیل شده است که عبارتند از :

هوزینگ

واشر مسی

دنده پلوس

هرزگرد

کرانویل

از مهم ترین اجزای سیستم دیفرانسیل خودرو می باشند.

انواع مختلف دیفرانسیل

با توجه به سیستم انتقال نیرو به کار رفته در خودرو ، کمپانی های خودرو سازی از انواع مختلفی دیفرانسیل بهره می برند که عبارتند از :

• دیفرانسیل باز : تقسیم گشتاور خروجی موتور در دو جهت با توان چرخش متفاوت
• دیفرانسیل لغزش محدود کلاچی : تنظیم سرعت چرخ ها در شرایط مختلف با دارا بودن تعدادی کلاچ مخصوص به خود
• کوپلینگ ویسکوز : معمولا بین محور عقب و جلو قرار گرفته و عموما مورد استفاده در خودرو های چهار چرخ متحرک
• دیفرانسیل قفل شدنی : نوعی سیستم الکتریکی هیدرولیکی با عملکرد مناسب در مسیرهای خاکی

بررسی پلوس ; از اجزای سیستم انتقال نیرو

در آخرین مورد از بررسی اجزای سیستم انتقال قدرت خودرو ، به بررسی پلوس می پردازیم.

بطور کلی پلوس وظیفه ی انتقال نیروی دیفرانسیل به چرخ ها را برعهده دارد. همانطور که که پیشتر گفتیم دیفرانسیل نقش تنظیم دور چرخ ها را برعهده دارد و میله ای از داخل دیفرانسیل به دو چرخ طرفین متصل بوده که وظیفه ی انتقال نیروی دیفرانسیل به چرخ ها را برعهده داشته و پلوس نام دارد.

عملکرد پلوس در خودروها در طول زمان تغییر کرده و در خودرو های جدید با خودرو های قدیمی متفاوت است.

در خودرو های قدیمی پلوس ها انتقال قدرت را توسط تعداد زیادی ساچمه صورت می گیرد اما در خودرو های جدید این انتقال نیرو توسط سه شاخه هایی صورت می گیرد که درون سرپلوس قرار دارد.

پلوس هم مانند دیگر اجزای سیستم انتقال نیرو از اجزا و قطعات کوچکتری تشکیل شده اند که عبارتند از :

• سرپلوس : سرپلوس قطعه ای بوده که پلوس را به چرخ ها متصل می کند و مورد استفاده جهت چرخش پیچشی پلوس
• مشعلی پلوس : مشعلی پلوس در انتهای گیربکس قرار گرفته و با اتصال به سه شاخه پلوس که داخل قسمت داخلی گیربکس قرار می گیرد ، به پلوس متصل می شود.
• گردگیر پلوس : محافظت از قطعات داخلی پلوس در برابر گرد و خاک
• سه شاخ : درون سرپلوس قرار گرفته و جهت حرکت طولی پلوس به کار می رود.
• میل پلوس : بین دو سرپلوس قرار داشته و جهت ایجاد انعطاف لازم در پلوس به کار می رود.