آشنایی با سیستم ترمز abs خودرو
در دنیای مدرن خودروها، ایمنی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی تولیدکنندگان و رانندگان بوده است. یکی از سیستم‌های کلیدی که نقش مهمی در افزایش ایمنی خودروها ایفا میکند، سیستم ترمز ABS یا همان ترمز ضد قفل است. این سیستم با جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها در هنگام ترمزگیری شدید، به راننده این امکان را می‌دهد که در شرایط مختلف جاده‌ای همچنان کنترل خودرو را حفظ کند. آشنایی با عملکرد و اهمیت سیستم ABS برای تمامی رانندگان ضروری است؛ چرا که این سیستم می‌تواند از بروز تصادفات ناشی از لغزش خودرو جلوگیری کرده و ایمنی سفر را به طور قابل‌توجهی افزایش دهد. بدون این آگاهی، رانندگان ممکن است در شرایط بحرانی نتوانند از مزایای ABS به درستی استفاده کنند، که این موضوع می‌تواند منجر به خطرات جدی شود.
بنابراین در این مقاله به بررسی کامل سیستم ترمز ای ی اس پرداخته و اهمیت و اجزای این سیستم را بررسی می کنیم . همچنین علائم خرابی قطعات سیستم ترمز abs مانند ( رله abs ، فیوز، سنسور abs و غیره ) را بررسی می نماییم.
سیستم ترمز خودرو به چه صورت کار می کند؟
سیستم ترمز خودرو یکی از مهم‌ترین بخش‌های ایمنی است که وظیفه آن کاهش سرعت یا توقف کامل خودرو است. عملکرد این سیستم به کمک اجزای مکانیکی و هیدرولیکی انجام می‌شود و به شکلی طراحی شده که با فشردن پدال ترمز توسط راننده، خودرو به سرعت واکنش نشان داده و متوقف شود. نحوه کار سیستم ترمز خودرو بصورت زیر است :
- فشار پدال ترمز : وقتی راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد، این نیرو به وسیله یک سیلندر اصلی به مایع ترمز (روغن ترمز) منتقل می‌شود. این مایع درون سیستم هیدرولیک جاری شده و باعث ایجاد فشار در خطوط ترمز می‌شود.
- انتقال فشار به چرخ‌ها : مایع ترمز تحت فشار، به سیلندرهای چرخ‌ها می‌رسد. در این مرحله، پیستون‌ها در سیلندرهای ترمز به کار می‌افتند و نیروی مایع ترمز را به لنت‌ها منتقل می‌کنند. لنت‌های ترمز با دیسک‌ها یا کاسه‌های چرخ اصطکاک ایجاد کرده و باعث کاهش سرعت چرخ‌ها می‌شوند.
- ایجاد اصطکاک برای توقف : اصطکاک بین لنت‌های ترمز و دیسک یا کاسه‌ها، منجر به کاهش سرعت چرخ‌ها و در نتیجه کاهش سرعت خودرو می‌شود. هرچه فشار بیشتری روی پدال ترمز اعمال شود، نیروی بیشتری به لنت‌ها وارد شده و اصطکاک بیشتری ایجاد می‌گردد که در نهایت باعث توقف سریع‌تر خودرو می‌شود.
- عملکرد سیستم ABS در هنگام ترمزگیری شدید : در هنگام ترمزگیری‌های شدید و ناگهانی، ممکن است چرخ‌های خودرو قفل شوند. در این حالت، سیستم ABS وارد عمل می‌شود. با استفاده از سنسور سرعت که در هر چرخ نصب شده است، سیستم ABS تشخیص می‌دهد که کدام چرخ در حال قفل شدن است و سپس با کاهش و افزایش متناوب فشار ترمز، از قفل شدن کامل چرخ‌ها جلوگیری میکند. این کار به راننده اجازه می‌دهد تا همزمان با ترمزگیری، کنترل فرمان را حفظ کند و از انحراف یا لغزش خودرو جلوگیری کند.
وظیفه ی سیستم ترمز abs چیست ؟
زمانی که در سرعت بالا پای خود را محکم روی پدال ترمز فشار می دهید، چرخ ها قفل کرده و احتمالا کنترل ماشین از دستتان خارج می شود که می تواند باعث تصادف های شدیدی شود.
در گذشته رانندگان در سرعت بالا به صورت تناوبی ترمز را می گرفتند و رها می کردند تا خودرو از کنترلشان خارج نشود.
در واقع سیستم ترمز ضدقفل یا abs از قفل شدن چرخ ها در ترمز گیری شدید جلوگیری می کند و به رانندگان این امکان را می دهد تا با فرمان پذیری موانع را رد کنند.
حالا می خواهیم چگونه سیستم ترمز abs مانع از بروز چنین حوادثی می شود اما در ابتدا باید با اساس فرمان خودرو و مکانیزم ترمز اشنا شویم
فرمان خودرو به چه صورت کار می کند؟
سیستم فرمان خودرو تابع یک قانون ساده چرخش چرخ ها می باشد.
چرخ ها دارای دو نوع حرکت می باشند:
１.حرکت حول محور خود چرخ
２.حرکت در راستای حرکت اتومبیل
بر اساس این دو نوع حرکت، چرخ های دارای دو نوع سرعت جابجایی و چرخشی هستند.
در حالت حرکت بدون لغزش باید مجموع سرعت جابجایی و لغزشی در محل تماس با سطح جاده صفر شود.
در اتومبیل برای جلوگیری از لغزش باید هر ۴ تا چرخ بطور همزمان در حال چرخش باشند.
مکانیزم فرمان خودرو در حالت ترمز
در حالت ترمز به دلیل آن که لنت ها ی ترمز به چرخ می چسبند، حرکت چرخشی چرخ ها صفر شده و با جابجایی فرمان خودرو دیگر چرخ ها نمی چرخند. و اتومبیل عکس العملی نسبت به فرمان خودرو نشان نمی دهد.
بنابراین احتمال برخورد به موانع وجود دارد.
حالا می خواهیم بدانیم سیستم ترمز abs چگونه این مشکل را برطرف می کند؟
طرز کار سیستم ترمز abs
Abs یک سیستم بسیار ساده است که از قفل شدن کامل چرخ ها جلوگیری می کند.
سیستم abs شامل سنسور سرعت بوده که بر روی تمامی چرخ ها قرار می گیرد، زمانی که سنسور تشخیص دهد که چرخ ها در مرحله ی قفل شدن است، واحد ماژولینگ abs ، لنت ترمز آن چرخ ها را کمی رها میکند.
با این کار چرخ در مرحله ی ترمز کردن قادر خواهد بود به طور قطع و وصلی بچرخد.
چرخ همچنان مؤلفه ی سرعت چرخشی را حفظ خواهد کرد و این عامل کمک می کند که فرمان مؤثر عمل کرده و راننده قادر خواهد بود تا در حین ترمز کردن خودرو را کنترل کند.
اجزای سیستم abs خودرو
سیستم ترمز ABS از چندین قطعه مهم و هماهنگ تشکیل شده است که هر یک نقش اساسی در عملکرد کلی این سیستم ایفا می‌کنند. آشنایی با اجزای این سیستم به رانندگان و تعمیرکاران کمک میکند تا در مواقع لزوم، اجزای خراب را تشخیص داده و آن‌ها را تعویض یا تعمیر کنند. اجزای سیستم ترمز ای بی اس عبارتند از :
- سنسور سرعت : سنسور کیلومتر که در هر چرخ نصب شده‌اند، وظیفه اندازه‌گیری و ارسال اطلاعات مربوط به سرعت چرخ‌ها را به واحد کنترل سیستم ABS دارند. این سنسورها نقش مهمی در تشخیص لغزش و جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها دارند. اگر یک چرخ سرعتش به طور ناگهانی کاهش یابد، سنسور سرعت این تغییر را تشخیص می‌دهد و به واحد کنترل اطلاع می‌دهد.
- واحد کنترل الکترونیکی ایسیو : ECU مغز سیستم ABS محسوب می‌شود. این واحد با دریافت اطلاعات از سنسورهای سرعت و تحلیل آن‌ها، تصمیم می‌گیرد که در چه زمانی باید ترمز چرخ خاصی تنظیم شود تا از قفل شدن آن جلوگیری کند. واحد کنترل الکترونیکی با محاسبات پیچیده خود می‌تواند فشار ترمز را به طور مداوم تنظیم کند.
- موتور پمپ : موتور پمپ در سیستم ABS به منظور بازیابی فشار روغن ترمز و حفظ عملکرد پیوسته سیستم استفاده می‌شود. پس از اینکه ECU تصمیم به کاهش فشار ترمز در یک چرخ خاص می‌گیرد، پمپ وارد عمل شده و فشار لازم را برای ادامه کار سیستم تامین میکند.
- سوپاپ‌ها : هر چرخ در سیستم ABS دارای یک سوپاپ مخصوص است که وظیفه تنظیم فشار روغن ترمز را بر عهده دارد. سوپاپ‌ها بسته به شرایط می‌توانند فشار را افزایش، کاهش یا ثابت نگه دارند. این کار به طور خودکار توسط ECU انجام می‌شود تا ترمز به بهترین نحو عمل کند.
- مدول کنترل هیدرولیک : مدول کنترل هیدرولیک از اجزای مهم سیستم ABS است که فشار ترمز را به هر چرخ انتقال می‌دهد. این بخش از سیستم به وسیله پمپ و سوپاپ‌ها، فشار ترمز را کنترل و تنظیم میکند تا از قفل شدن چرخ‌ها جلوگیری شود.
علائم خرابی سیستم ترمز abs
وقتی سیستم abs دچار مشکل شود، چراغ های abs روشن می شود.
در این حالت سیستم ترمز abs خودرو شما از کار افتاده و باید با احتیاط رانندگی کنید چرا که با ترمز در سرعت بالا چرخ ها قفل شده و کنترل اتومبیلتان را از دست می دهید.
پس در این شرایط کاملا احتیاط کرده و سریعا مشکل سیستم abs خودرو را برطرف کنید.
مواردی که عامل روشن شدن چراغ abs خودرو است عبارتند از:
ü خرابی رله abs
ü جابجایی سوکت های متصل به سنسور ها
ü سوختن فیوز
ü خرابی پمپ
ü کم شدن سطح روغن ترمز
ü عدم عملکرد سنسور های چرخ
معایب سیستم ترمز abs
تا اینجا با کارکرد سیستم abs و ضرورت وجود آن در خودرو آشنا شدیم.
اما این سیستم در کنار این مزایا یکسری معایب هم دارد که بیشتر در سیستم های abs ساده و نوع قدیمی آن دیده می شود.
یکی از این ایرادات توقف خودرو در سرعت های پایین است.
در واقع به دلیل خطایی که در سیستم پردازشگر کنترل وجود دارد، در زمان کاهش سرعت، خودرو به طور کامل متوقف می شود.
یکی از دیگر معایب سیستم abs بالا بودن هزینه نگهداری آن است و به همین دلیل بسیاری رانندگان ترجیح می دهند خودرویشان بدون سیستم abs باشد.
البته باید توجه داشت که وجود سیستم abs در کاهش تصادفات در سرعت بالا بسیار ضروری بوده و باید از معایب آن چشم پوشی کرد.
سیستم ترمز ebd
سیستم ترمز ebd یا Electronic Brake force Distribution بر روی سیستم ترمز abs نصب شده و کنترل خودرو را برای رانندگان راحتتر می کند.
در سیستم ترمز ebd چرخش کل خودرو و میزان لغزش هر چرخ محاسبه می شود.
تنها با کاهش قدرت ترمز هر چرخ به صورت مجزا می توان نیروی اصطکاک هر چرخ را کاهش داده و گشتاور پیچشی و پایداری خودرو کنترل می گردد.
کاربرد سیستم ترمز ebd
زمانی که چرخ ها بر روی دارای لغزندگی ( مثلا در حالت برفی یا بارانی ) قرار می گیرند، ترمز کردن موجب ایجاد نیروهای اصطکاکی متفاوت در چرخ های خودرو می شود.
که سبب تولید گشتاور و چرخش خودرو به دور خود می گردد.
یا در حالتی که خودرو در یک پیچی می خواهد بپیچد.
و برای ماشین های باری و کامیون ها وجود ترمز ebd ضروری است.
تصور اشتباهی که بین مردم درباره سیستم ترمز abs رایج است:
با وجود آنکه سیستم ترمز abs با عملکرد خود سبب می شود تا چرخ ها قفل نشود، اما دلیل نمی شود که رانندگان بدون احتیاط و با سرعت بالا رانندگی کنند.
طبق یک آماری که توسط بیمه بزرگراه های آمریکا انجام شده است، درواقع وجود سیستم ترمز abs باعث کاهش تصادفات در سرعت های بالا نشده است.
بنابراین باید در صورت وجود یا عدم وجود این سیستم بر روی خودرو همچنان و با سرعت مجاز رانندگی کنند.
نکات مهم در انتخاب لوازم یدکی سیستم ABS
هنگام نیاز به تعمیر یا تعویض اجزای سیستم ABS، انتخاب لوازم یدکی با کیفیت بسیار حائز اهمیت است. در این راستا، پخش لوازم یدکی خودرو بهفر یدک می‌تواند به شما در یافتن اجزای اصلی و با کیفیت کمک کند. اجزای مختلف سیستم ABS، از جمله سنسور کیلومتر ، باید با دقت انتخاب شوند تا عملکرد بهینه سیستم تضمین شود.
نتیجه‌گیری
سیستم ترمز ABS یکی از فناوری‌های حیاتی در صنعت خودروسازی است که توانسته تحولی بزرگ در افزایش ایمنی خودروها ایجاد کند. این سیستم با کنترل هوشمندانه ترمزگیری، به رانندگان اجازه می‌دهد تا حتی در شرایط جاده‌ای دشوار، کنترل خودرو را حفظ کنند و از قفل شدن چرخ‌ها جلوگیری شود. آگاهی از نحوه عملکرد و اهمیت این سیستم نه تنها برای افزایش ایمنی فردی، بلکه برای بهبود تجربه رانندگی در جاده‌های مختلف ضروری است.
نظرات بازدیدکنندگان