سیستم abs تقریبا در تمامی خودرو های روز دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.

در این مقاله نحوه ی کارکرد سیستم abs و اجزای تشکیل دهنده آن را به طور کامل بررسی می نماییم.

همچنین علائم خرابی قطعات سیستم ترمز abs مانند ( رله abs ، فیوز، سنسور abs و غیره ) را بررسی می نماییم.

وظیفه ی سیستم ترمز abs چیست ؟

زمانی که در سرعت بالا پای خود را محکم روی پدال ترمز فشار می دهید، چرخ ها قفل کرده و احتمالا کنترل ماشین از دستتان خارج می شود که می تواند باعث تصادف های شدیدی شود.

در گذشته رانندگان در سرعت بالا به صورت تناوبی ترمز را می گرفتند و رها می کردند تا خودرو از کنترلشان خارج نشود.

در واقع سیستم ترمز ضدقفل یا abs از قفل شدن چرخ ها در ترمز گیری شدید جلوگیری می کند و به رانندگان این امکان را می دهد تا با فرمان پذیری موانع را رد کنند.

حالا می خواهیم چگونه سیستم ترمز abs مانع از بروز چنین حوادثی می شود اما در ابتدا باید با اساس فرمان خودرو و مکانیزم ترمز اشنا شویم

سیستم ترمز خودرو به چه صورت کار می کند؟

زمانی که پای خود را بر روی پدال ترمز فشار می دهید، لنت های ترمز بر روی دیسک چرخ ها فشار اعمال می کنند و این کار باعث توقف حرکت چرخشی چرخ ها می شود.

زمانی که چرخ ها متوقف می شوند نیروی اصطکاک ایجاد شده بین چرخ و سطح جاده، باعث توقف اتومبیل خواهد شد.

فرمان خودرو به چه صورت کار می کند؟

سیستم فرمان خودرو تابع یک قانون ساده چرخش چرخ ها می باشد.

چرخ ها دارای دو نوع حرکت می باشند:

１.حرکت حول محور خود چرخ

２.حرکت در راستای حرکت اتومبیل

بر اساس این دو نوع حرکت، چرخ های دارای دو نوع سرعت جابجایی و چرخشی هستند.

در حالت حرکت بدون لغزش باید مجموع سرعت جابجایی و لغزشی در محل تماس با سطح جاده صفر شود.

در اتومبیل برای جلوگیری از لغزش باید هر ۴ تا چرخ بطور همزمان در حال چرخش باشند.

مکانیزم فرمان خودرو در حالت ترمز

در حالت ترمز به دلیل آن که لنت ها ی ترمز به چرخ می چسبند، حرکت چرخشی چرخ ها صفر شده و با جابجایی فرمان خودرو دیگر چرخ ها نمی چرخند. و اتومبیل عکس العملی نسبت به فرمان خودرو نشان نمی دهد.

بنابراین احتمال برخورد به موانع وجود دارد.

حالا می خواهیم بدانیم سیستم ترمز abs چگونه این مشکل را برطرف می کند؟

طرز کار سیستم ترمز abs

Abs یک سیستم بسیار ساده است که از قفل شدن کامل چرخ ها جلوگیری می کند.

سیستم abs شامل سنسور سرعت بوده که بر روی تمامی چرخ ها قرار می گیرد، زمانی که سنسور تشخیص دهد که چرخ ها در مرحله ی قفل شدن است، واحد ماژولینگ abs ، لنت ترمز آن چرخ ها را کمی رها میکند.

با این کار چرخ در مرحله ی ترمز کردن قادر خواهد بود به طور قطع و وصلی بچرخد.

چرخ همچنان مؤلفه ی سرعت چرخشی را حفظ خواهد کرد و این عامل کمک می کند که فرمان مؤثر عمل کرده و راننده قادر خواهد بود تا در حین ترمز کردن خودرو را کنترل کند.

اجزای تشکیل دهنده سیستم abs خودرو

•        سنسورهای سرعت
•        سوپاپ ها
•        واحد الکترونیکی کنترل کننده abs
•        پمپ

در هر چرخ سنسوری وجود دارد که عملکرد چرخ را زیر نظر داشته و اطلاعات هر چرخ را به واحد الکترونیکی کنترل کننده abs ارسال می کند.

در زمان ترمز گیری شدید و قفل شدن چرخ ها واحد کنترل متوجه این موضوع شده و مودولاتور abs را به سرعت وارد عمل می کند.

مودولاتور که از یک پمپ و شیر برقی های مختلف یا اصطلاحا سلنوئید تشکیل شده است.

پمپ مودولاتور فشار سیستم ترمز را به شدت بالا می برد و سلنوئید ها که در مسیر فشار روغن قرار دارند بسته به سرعت خودرو و نوع برنامه ریزی در کسری از ثانیه این فشار را قطع و وصل می کند و مانع از قفل شدن چرخ ها می شود.

نکته مهم

Abs در زمان نیاز و انجام وظیفه ی خود صدای شدیدی ایجاد می کند. که در زیر پدال ترمز نیز حس می شود.

رانندگانی که تجربه این موضوع را ندارند فکر می کنند قسمتی از سیستم ترمز در حال خرد شدن است و پای خود را از روی پدال ترمز برمی دارند.

علائم خرابی سیستم ترمز abs

وقتی سیستم abs دچار مشکل شود، چراغ های abs روشن می شود.

در این حالت سیستم ترمز abs خودرو شما از کار افتاده و باید با احتیاط رانندگی کنید چرا که با ترمز در سرعت بالا چرخ ها قفل شده و کنترل اتومبیلتان را از دست می دهید.

پس در این شرایط کاملا احتیاط کرده و سریعا مشکل سیستم abs خودرو را برطرف کنید.

مواردی که عامل روشن شدن چراغ abs خودرو است عبارتند از:

ü    خرابی رله abs

ü    جابجایی سوکت های متصل به سنسور ها

ü    سوختن فیوز

ü    خرابی پمپ

ü    کم شدن سطح روغن ترمز

ü    عدم عملکرد سنسور های چرخ

معایب سیستم ترمز abs

تا اینجا با کارکرد سیستم abs و ضرورت وجود آن در خودرو آشنا شدیم.

اما این سیستم در کنار این مزایا یکسری معایب هم دارد که بیشتر در سیستم های abs ساده و نوع قدیمی آن دیده می شود.

یکی از این ایرادات توقف خودرو در سرعت های پایین است.

در واقع به دلیل خطایی که در سیستم پردازشگر کنترل وجود دارد، در زمان کاهش سرعت، خودرو به طور کامل متوقف می شود.

یکی از دیگر معایب سیستم abs بالا بودن هزینه نگهداری آن است و به همین دلیل بسیاری رانندگان ترجیح می دهند خودرویشان بدون سیستم abs باشد.

البته باید توجه داشت که وجود سیستم abs در کاهش تصادفات در سرعت بالا بسیار ضروری بوده و باید از معایب آن چشم پوشی کرد.

 سیستم ترمز ebd

سیستم ترمز  ebd  یا  Electronic Brake force Distribution بر روی سیستم ترمز abs نصب شده و کنترل خودرو را برای رانندگان راحتتر می کند.

در سیستم ترمز ebd چرخش کل خودرو و میزان لغزش هر چرخ محاسبه می شود.

تنها با کاهش قدرت ترمز هر چرخ به صورت مجزا می توان نیروی اصطکاک هر چرخ را کاهش داده و گشتاور پیچشی و پایداری خودرو کنترل می گردد.

کاربرد سیستم ترمز ebd

زمانی که چرخ ها بر روی دارای لغزندگی ( مثلا در حالت برفی یا بارانی ) قرار می گیرند، ترمز کردن موجب ایجاد نیروهای اصطکاکی متفاوت در چرخ های خودرو می شود.

که سبب تولید گشتاور و چرخش خودرو به دور خود می گردد.

یا در حالتی که خودرو در یک پیچی می خواهد بپیچد.

و برای ماشین های باری و کامیون ها وجود ترمز ebd ضروری است.

تصور اشتباهی که بین مردم درباره سیستم ترمز abs رایج است:

با وجود آنکه سیستم ترمز abs با عملکرد خود سبب می شود تا چرخ ها قفل نشود، اما دلیل نمی شود که رانندگان بدون احتیاط و با سرعت بالا رانندگی کنند.

طبق یک آماری که توسط بیمه بزرگراه های آمریکا انجام شده است، درواقع وجود سیستم ترمز abs باعث کاهش تصادفات در سرعت های بالا نشده است.

بنابراین باید در صورت وجود یا عدم وجود این سیستم بر روی خودرو همچنان و با سرعت مجاز رانندگی کنند.